Τα φασόλια είναι ετήσια ποώδες φυτά και ανήκουν στην οικογένεια των
Ψυχανθών. Από τα 250 είδη περίπου του γένους Phaseolus, στο είδος Phaseolus
vulgaris ανήκει το «φασόλι - βανίλια Φενεού». Κατά το φύτρωμα το φυτό έχει
μια πασσαλώδη ρίζα, σύντομα όμως αναπτύσσονται πλάγιες διακλαδώσεις που
κυριαρχούν έναντι της πασσαλώδους ρίζας η οποία αναπτύσσει μήκος μόλις 10 –
15 cm.
Χαρακτηρίζεται γενικά ως επιπολαιόριζο φυτό, γιατί συνήθως ο κύριος
όγκος του ριζικού συστήματος βρίσκεται στα πρώτα 25cm του εδάφους. Στις
ρίζες, παρουσία των κατάλληλων αζωτοβακτηρίων σχηματίζονται φυμάτια, στα
οποία γίνεται συμβιωτική δέσμευση του αζώτου.
Το φασόλι έχει επίγειο φύτρωμα και τα πρώτα φύλλα που εμφανίζονται
πάνω από την επιφάνεια του εδάφους είναι τα φύλλα των κοτυληδόνων. Τα
πρώτα πραγματικά φύλλα είναι απλά, ενώ τα επόμενα είναι σύνθετα με τρία
φυλλάρια. Σχετικά με τη φυλλοταξία επί του κεντρικού βλαστού, τα φύλλα των
κοτυληδόνων και τα πρώτα φύλλα, έχουν έκφυση αντίθετη, ενώ τα σύνθετα
φύλλα κατ’ εναλλαγή.
Ο βλαστός είναι σχετικά ισχυρός, όρθιας ανάπτυξης, έχει μικρό ύψος και
διακλαδίζεται πλούσια. Τα άνθη είναι μικρά και φέρονται σε ταξιανθία βότρυ των
2 – 8 ανθέων, στην κορυφή ενός ανθικού άξονα, ο οποίος εκφύεται από τις
μασχάλες των φύλλων. Το χρώμα των ανθέων είναι λευκό.Το φασόλι είναι φυτό αυτογονιμοποιούμενο.
Ο καρπός είναι λοβός και περιέχει 4 – 8 σπόρους, κυλινδρικός με κυρτό
άκρο.
Οι σπόροι είναι μονόχρωμοι, χρώματος λευκού και σχήματος ωοειδές, σε
αντίθεση με το νεφροειδές των αντίστοιχων φασολιών που κυκλοφορούν στο
εμπόριο. Το μέγεθος των σπόρων είναι πολύ μικρό αφού το βάρος 1000 σπόρων
κυμαίνεται από 270 gr έως 280 gr. (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι)
Η θρεπτική αξία του «φασολιού – βανίλια Φενεού» που καλλιεργείται στη
Περιοχή είναι πολύ υψηλή, καθώς αποτελεί άριστη πηγή πρωτεΐνης, αμύλου και
σιδήρου, είναι πλούσιο σε πολυακόρεστα και με χαμηλή χοληστερόλη.
Όμως η ιδιαιτερότητα του προϊόντος που το κάνει να ξεχωρίζει από τα κοινά
φασόλια του είδους Phaseolus vulgaris είναι η περιεκτικότητα των παρακάτω
θρεπτικών ουσιών:
I. πλουσιότερο σε διαιτητικές ίνες έως 54,4% (μη αμυλούχοι
πολυσακχαρίτες) αφού στα 100g προϊόντος περιέχονται 27,9-29,9g έναντι
13,2g των φασολιών του εμπορίου.
II. χαμηλότερο σε λιπαρά έως 10% αφού στα 100g προϊόντος περιέχονται
1,7-1,9g έναντι 2-2,5g των φασολιών εμπορίου.
III. πιο χαμηλοθερμιδικό αφού η ενεργειακή αξία είναι 225-233 kcal/100g
και 955-963 kj/100g έναντι 296 kcal/100g και 1.236 kj/100g αντίστοιχα
στα φασόλια εμπορίου.Το «φασόλι – βανίλια Φενεού» παρουσιάζει οργανοληπτικά χαρακτηριστικά
που το διαφοροποιούν από άλλα φασόλια και το καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστικό
στους καταναλωτές, χάρη στην ικανότητα του να βράζει γρήγορα, η οποία
οφείλεται στο λεπτό φλοιό του, στην ιδιαίτερα γλυκιά του γεύση, η οποία
οφείλεται στην μικρότερη περιεκτικότητα σε αλάτι και στην συμπεριφορά του
κατά τον βρασμό που επιτρέπει να λαμβάνονται σπέρματα ακέραια, με σάρκα
ιδιαίτερα μαλακή χωρίς να αποχωρίζεται από το φλοιό.
IV. πλουσιότερο σε ασβέστιο έως 56% με 2.970-2.988 mg/kg έναντι
1.312 mg/kg των φασολιών εμπορίου.
V. μικρότερη ποσότητα νατρίου με 97,1-98,1 mg/kg έναντι 354mg/kg στα
φασόλια εμπορίου.
VI. χαμηλότερη περιεκτικότητα σε τέφρα όπου στα 100g προϊόντος
περιέχονται 3,9-4,1g έναντι 4,4 g στα φασόλια εμπορίου.
